Autisme bij kinderen: inzichten die iedere ouder moet kennen
Als gedragsdeskundige werk ik dagelijks met kinderen en ouders die te maken hebben met autisme. Door de jaren heen heb ik veel geleerd over hoe autisme zich uit en hoe je een kind het beste kunt ondersteunen. In dit artikel deel ik de vier belangrijkste inzichten die mijn kijk op autisme hebben veranderd. Deze inzichten helpen ouders om hun kind beter te begrijpen en effectiever om te gaan met het gedrag van een kind met autisme.
1. Gedrag is communicatie
Eén van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd, is dat gedrag altijd een vorm van communicatie is. Wat vaak wordt gezien als ‘probleemgedrag’, is meestal een manier voor een kind om iets duidelijk te maken. Dit kan bijvoorbeeld gaan om overprikkeling, angst, frustratie of onmacht. Kinderen met autisme hebben vaak moeite om hun emoties of behoeften verbaal te uiten, waardoor dit zich uit in gedrag dat opstandig of koppig lijkt. Door te kijken naar wat er achter het gedrag zit, in plaats van alleen naar het gedrag zelf, kun je je kind beter begrijpen en op een passende manier ondersteunen. Dit helpt ouders rustiger en effectiever te reageren en voorkomt dat gedrag escalaties veroorzaakt.
2. Elk kind is uniek
Autisme is een spectrum, wat betekent dat elk kind uniek is en anders reageert op situaties en prikkels. Wat bij het ene kind goed werkt, kan bij een ander helemaal niet effectief zijn, en wat vandaag helpt, kan morgen ineens niet meer werken. Dit vraagt van ouders en begeleiders een flexibele en persoonlijke aanpak. Door goed te observeren, te experimenteren en te ontdekken wat het beste werkt voor jouw kind, kun je een manier vinden die écht aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van je kind. Het idee van het spectrum laat zien dat er geen universele methode bestaat: ieder kind volgt zijn eigen pad en ontwikkelt zich op zijn eigen manier.
3. Ontwikkeling verloopt niet in een rechte lijn
De ontwikkeling van kinderen met autisme verloopt vaak niet lineair. Soms zie je grote vooruitgang, terwijl op andere momenten ineens een terugval lijkt plaats te vinden. Dit kan voor ouders frustrerend zijn, maar het is een normaal patroon. Vooruitgang verloopt vaak in periodes van leren, verwerken en aanpassen aan nieuwe omstandigheden, waardoor schommelingen in gedrag en vaardigheden ontstaan. Door te begrijpen dat ontwikkeling bochten en hobbels kent, kunnen ouders met meer geduld en begrip naar hun kind kijken en het op een ondersteunende manier begeleiden.
4. Iets kunnen is niet hetzelfde als iets aankunnen
Een kind kan een vaardigheid beheersen, zoals zelfstandig aankleden of huiswerk maken, maar dat betekent niet dat het dit altijd kan uitvoeren. Veel hangt af van de omstandigheden: hoeveel prikkels er zijn, of het kind vermoeid of gespannen is, of de omgeving voorspelbaar en veilig aanvoelt. Een taak die thuis soepel verloopt, kan in een andere situatie overweldigend zijn. Door aan te sluiten bij wat een kind daadwerkelijk aankan op dat moment, in plaats van alleen te kijken naar wat het zou moeten kunnen, help je het kind groeien zonder overbelasting. Dit begrip is essentieel voor ouders die hun kind willen ondersteunen bij dagelijkse uitdagingen en sociale situaties.
Tot slot
Deze vier inzichten helpen ouders om gedrag bij autisme beter te begrijpen en effectiever te begeleiden. Ze benadrukken het belang van geduld, flexibiliteit en het afstemmen op de unieke behoeften van elk kind. Door bewust te zijn van het spectrum van autisme, te kijken naar wat een kind aankan en gedrag als communicatie te zien, kun je een omgeving creëren waarin je kind zich veilig voelt, kan leren en zich optimaal kan ontwikkelen.
Wil je beter begrijpen wat je kind met autisme nodig heeft en leren hoe je op gedrag kunt reageren dat je eerder niet begreep?
In mijn cursus “Autisme en Onbegrepen Gedrag” deel ik praktische tips waarmee je meer grip krijgt in het omgaan met uitdagend gedrag van je kind.
Geschreven door Shannon Spork (gedragsdeskundige)
